sobota, 23 września 2017

Wczesne sprawy Poirota (Poirot's Early Cases) - recenzja


Gdybym kiedyś miała wybrać jedną jedyną Christie do zabrania na bezludną wyspę mój wybór z pewnością zawęziłby się do Wczesnych spraw Poirota i Dwunastu prac Herkulesa. Dalej byłoby już trudniej, bo obie są klasą samą w sobie i czystą rozrywką, nie mówiąc o tym jakie to kopalnie wiedzy i zabawnych ciekawostek o najsłynniejszym belgijskim Detektywie. Bez dwóch zdań Królową Kryminału można też mianować Mistrzynią Opowiadań.




 Wczesne sprawy Poirota to doskonały przykład na to, że dobra intryga nie musi od razu zajmować co najmniej 100 stron. Opowiadania Christie są zwięzłe, ale nie przeszkadza im to świetnie oddawać angielskiej atmosfery, wiarygodnie przedstawiać postacie, tryskać humorem, żonglować fałszywymi tropami czy (najważniejsze!) zaskakiwać nietypowym rozwiązaniem. O tak, wśród 18 opowiadań pisanych w latach 20-tych i 30-tych nie brakuje kilku dość szokujących zwrotów akcji (np w Bombonierce, Mieszkaniu na trzecim piętrze czy Dziedzictwie Lemesurierów). Podobnie zresztą jak parodiujących gatunek kryminalny historii -  w Damie z woalką czy Przygodzie kucharki z Clapham, gdzie Poirot zostaje wynajęty do znalezienia zaginionej kucharki!
Zbiór po raz pierwszy w wydano w 1974 roku, większość utworów publikowano w magazynie The Sketch, kilka na przestrzeni lat pojawiało się w rozmaitych (nie wydanych u nas) antologiach jak The Regatta Mystery and Other Stories czy  The Under Dog and Other Stories. 

Wśród opowiadań mamy zarówno jedne z pierwszych angielskich spraw Hercule'a (Dziedzictwo Lemesurierów, Wypadki na Balu Zwycięstwa), jak i słynną historię jedynej pomyłki Detektywa z jego belgijskiego okresu - Bombonierkę. Również tu pojawia się po raz pierwszy Hrabina Rossakoff (w Podwójnym dowodzie) i Panna Lemon (w  Jak rosną kwiatki w pani ogródku?). Ale zdecydowanie najważniejszą obok Małego Belga postacią jest oczywiście nieoceniony narrator i przyjaciel - Kapitan Hastings. 

Poirot i Hastings w Przygodach Kucharki z Clapham - pierwszym odcinku serialu Agatha Christie's Poirot. Zdjęcie ze strony http://www.porcelinasworld.com
Kapitana H. nie znajdziemy tylko w czterech późniejszych opowiadaniach (Mieszkanie na trzecim piętrze, Na pełnym morzu, Gniazdo os i Jak rosną kwiatki w pani ogródku), pozostałe zaś stanowią piękną kronikę ich wieloletniej przyjaźni jeszcze przed czasami luksusowego lokum w Whitehaven Mansions i przed małżeństwem Hastingsa. 
Przyjaciele mieszkają w wynajętych pokojach bez większych wygód, dzieląc miłe chwile przy kominku nad filiżanką tisane i szklanką whisky. Poirot pozostaje jak zawsze pedantycznym czyścioszkiem, a Kapitan najnaiwniejszym z Watsonów tego świata. Porwania, kradzieże klejnotów, morderstwa - Hastings na pewno nie może narzekać na chwile nudy.                                                  

W trakcie śledztwa nie raz obracają się wśród wyższych londyńskich sfer (Wypadki na Balu Zwycięstwa, Podwójny ślad), podróżują na prowincję (Kornwalijska tajemnica, Ekspres do Plymouth) czy goszczą w eleganckich, wiejskich rezydencjach ( Projekt okrętu podwodnego, Przygoda Johnniego Waverly). 


Hastings - zapalony kierowca w 3 odcinku serialu Agatha Christie's Poirot - Przygoda Johnniego Waverly. Zdjęcie ze strony investigatingpoirot.blogspot.com
Możemy przyjrzeć się też parze Poirot/Hastings po godzinach - w Podwójnej winie spędzają wakacje w hrabstwie Devon, gdzie Kapitanowi udaje się namówić Hercule'a na wycieczkę autobusową! Zaś w Tajemnicy Market Basing jeszcze bardziej osłupiały czytelnik zastaje ich na wspólnym sielskim weekendzie z nikim innym jak Inspektorem Jappem! Z kolei Na pełnym morzu opisuje wakacje Poirota w Egipcie na długo przed słynną Śmiercią na Nilu
I oczywiście nie trzeba dodawać, że w każdej z tych spraw (oczywiście z wyjątkiem nieszczęsnej Bombonierki) belgijski Detektyw pokazuje najwyższą klasę i mistrzowsko rozwiązuje sprawy nie do rozwiązania, wszystko na oczach zwykle dość zbaraniałego Kapitana Hastingsa.

 Jednym słowem - pozycja obowiązkowa. Wczesne sprawy Poirota to bynajmniej nie zestaw przystawek przed Śmiercią na Nilu czy Pani McGinty nie żyje, ale pełnoprawne, pyszne danie a'la Hercule. 

kilka ciekawostek:
  •  Agatha Christie często ponownie wykorzystywała pomysły ze swoich wczesnych opowiadań. I tak Ekspres z Plymouth przekształcił się w powieść Zagadka błękitnego ekspresu, Projekt okrętu podwodnego i Tajemnica Market Basing w nowelki Niewiarygodna kradzież i Morderstwo w zaułku, a Jak rosną kwiatki w pani ogródku? wykazuje duże podobieństwo do książki Niemy świadek
  •  Większość opowiadań została zaadaptowana w ramach pierwszych 3 sezonów serialu Agatha Christie's Poirot, ale niesprawiedliwie pominięto Tajemnicę Market Basing i Dziedzictwo Lemesurierów. 
  • W przeciwieństwie do opowiadań - w serialowych wersjach Mieszkania na trzecim piętrze, Na pełnym morzu, Gniazda os i Jak rosną kwiatki w pani ogródku? pojawia się Kapitan Hastings. Również Panna Lemon została uwzględniona w większości adaptacji utwórów z Wczesnych spraw Poirota.

1 komentarz:

  1. Cudowna recenzja! Wnikliwa, obejmująca analizę wielu opowiadań i jakże ciekawa! Kopalnia wiedzy! :)

    OdpowiedzUsuń